Eembwa di li nhatu oda fya nomukainhu umwe okwa li a ya moshipangelo konima eshi exunga leenyiki kwa li le va ponokela koKramersdorp, koSwakopmund, Olomakaya.
Ovanhu vahapu nounamwenyo vomomaumbo okwa li yoo va lemanekwa pefimbo loshiningwanima eshi.
Omukainhu oo ina hala okutumbulwa kedina neumbo laye li li popepi nonhele oyo noku li nakuningwa oshihakanwa, okwa ti oshinima eshi okwa li shi tilifa, shaashi eenyiki okwa li da handuka nai.
“Onda kendabala okuya pondje ndi ka tale po eembwa di uye meumbo, ndee oda ponoka ashike. Kakwa li nokuli ndi shi ngee moSwakopmund omu na eenyiki di fike penya.”
Omukainhu oo a lika oikando i li lwopo50 komaoko aye, mofingo, kombuda nomedimo, okwa ti okwa tondokela moshilikoshelo opo a kufe ko eenyiki kolutu laye.
Okwa ifana ina divadiva emu vatele omnga ina twalwa koshipangelo. Okwa ninga mo omafiku avali moshipangelo omlwoipute yaye tai olo.
Eponokelo eli ola dipaya eembwa nhatu domeumbo omo.
Ombwa ei ya xupa okwa li ya pumbwa evatelo lopaunamiti. TanitaBotha, omukwapata, okwa vatela okuunganeka evatelo loinamwenyo oyo ya lemanekwa.
“Otashi udifa nai,” Osho a ti ngaho.
“Eembwa kakwa li di na okuxupa.
Imwe okwa li nale itai fuda eshi ya ka fika koshipangelo. Exunga okwa li la pimbila, novanhu poushiinda okwa li va lika.”
Botha okwa feekela kutya eenyiki mutu okwa li shongwa koshinima shonumba momudingonoko.
“Eenyiki mutu okwa li da etwa komwiindi wadidja oo opo wa tetwa ile koinima ikwao tai piyaaneke,” Osho a ti ngaho.
Omuwiliki womayakulo omaundjolowele wamuni waSwakopmund Lydia Mutenda, okwa ti inashi pitikwa okukala u na oinima oyo tai dulu okuholama eenyiki momaumbo, pehe na etomeno liwa.
“Ihatu pitike ovanhu va kale neenyiki meehofa davo domaumbo shaashi osha nyika oshiponga,” Osho a ti ngaho.
“Ngee eenyiki odamonika, ovakalimo nave di lopote kumuni di uye di kufwe mo.”
Gretchen Burmeister wokehangano lokutuvikila eenyiki laNamibia okwa ti ohali longo unene neenyiki dOshiafrica, odo dishiivike nawa kutya oda nyika oshiponga.Okwa ti okwa limbililwa kombinga yokuhena ouyelele nomadeulo okulonga neenyiki edi.
‘OMADEULO AWA APUMBIWA’
“Omu pu na oupyakadi neenyiki detumoshikondo shokutuvikila eenyiki shaNamibia,” Osho a ti ngaho, ta denge omufindo komumbwe yomadeulo opamufika nomilandu dokulonga neenyiki edi nawa.
Burmeister okwa ti epangelo paife kali na omilandu dawana dokuungaunga noiningwanima ya pamba eenyiki, osho hashi eta ashike kulongifwe omukalo wokudipaya.
Okwa popya vali kombinga yefmano lokuwaktela mo ovanawino nokuungaunga neenyiki nomumbwe yepangelo yokuyambidida nokuyambula oshikondo shokutuvikila eenyiki. Ta popi vali kutya onghalo yomhepo yaNamibia kai wa nokutuvikila eenyiki, Burmeister okwa ti vali opu na omumbwe yakula yeenyiki opo di ninge omaadi, oshilongo itashi dulu nokuwanifa eepeleseda nhee.
Okwa londoda e li ominge nokufa eenyiki kondje yoshilongo, odo tashi dulika di nyanaune oushitwe womaoshilongo ndee ta pula vali eyambulepo lomauyelele moshilongo opo a longe kombinga yoinima ya oamba oshikondo eshi.
Burmeister okwa pula opo ku kongwe eenhele di li pondjee yeedoolopa ku kalwe haku twalwa eenyiki edi. Okwa kunghilila opo kuha longifwe nande omikalo dokondje yoshilongo dokutuvikila eenyiki moNamibia, ta ti kutya, “Ohava longifa omikalo dokoSAmerica nokoEuropa, ashike omikalo edi oda yooloka kudetu”.
Burmeister okwa pula eenghatu domeendelelo opo ku tulwe moilonga omadeulo opamufika, oikonga yokulonga oshiwana nosho yo eyambidido lepangelo opo ku kwashilipalekwe eameno loshiwana nosho yo okuyambula oshikondo shokutuvikila eenyiki shiwa shaNamibia.
Mwene weumbo omo eponokelo la ningwa ke mo moshilongo nokwa teelelwa ashike aa luke moshivike tashi ya, ashike oThe Namibian oya uda kutya eenyiki edi okwa li da etwa meumbo omu nale, nokwa li tadi monika iandi nyika oshiponga.
Omashila eenyiki okwa kufwa mo nawa konima yoshiningwanima Olomakaya.
Stay informed with The Namibian – your source for credible journalism. Get in-depth reporting and opinions for
only N$85 a month. Invest in journalism, invest in democracy –
Subscribe Now!